براساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت حدود 4 هزار و 400 معدن راکد و غیرفعال در سطح کشور وجود دارد که فعال سازی آنان علاوه بر ارزش اقتصادی، امکان ایجاد اشتغال در مناطق کمتر برخوردار را نیز فراهم می آورد.
براساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت حدود 4 هزار و 400 معدن راکد و غیرفعال در سطح کشور وجود دارد که فعال سازی آنان علاوه بر ارزش اقتصادی، امکان ایجاد اشتغال در مناطق کمتر برخوردار را نیز فراهم می آورد.
هم اکنون 10 هزار و 600 معدن در سطح کشور دارای پروانه بهره برداری است و از این بین حدود 5 هزار و 600 معدن فعال و مابقی راکد می باشد.
از همین رو، طرح فعال سازی معادن کوچک در نقاط مختلف کشور، با هدف فعال سازی معادن بخش خصوصی که به دلیل شرایط داخلی یا بین المللی نیمه فعال و یا تعطیل شده اند، از آذر ماه سال ۹۷ تعریف و در سال ۹۸ با راهبری ایمیدرو و توسط شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران (از زیرمجموعه های ایمیدرو)، عملیاتی شد.
سال گذشته با اجرای این طرح، ۱۴۶معدن در مناطق کمتر توسعه یافته کشور به استناد آمار وزارت صنعت احیا شد و امسال هم در اجرای برنامه های مرتبط با فعال سازی معادن یاد شده، احیای ۲۰۰ معدن و احداث ۲۵ واحد فرآوری هدف گذاری شده است.
عملکرد تا پایان اردیبهشت ۹۹ نیز نشان می دهد که بررسی دو هزار و ۱۸۳ معدن در قالب ۳۷۵ پروژه انجام و اقدام کلینیکی بر روی یک هزار و ۵۸ معدن عملیاتی شده است.
بررسی ها نشان دهنده ی آن است که بیش از 90 درصد معادن کشور، در شعاع 20 کیلومتری روستاها قرار دارند و سیاست محرومیت زدایی در مناطق غیر برخوردار که یکی از مقوله های مهم کشور به حساب می آید، به همراه شرکتهای بخش خصوصی در دست اجرا است.
استخراج ۴۰۰ میلیونی
پیشتر وزارت صنعت، معدن و تجارت از استخراج میانگین ۴۰۰ میلیون تنی در سال های دهه ۹۰ از معادن فعال خبر داده بود و اکنون که چهار هزار و ۴۰۰ معدن راکد محسوب می شوند، علاوه براینکه ارزش اقتصادی مواد معدنی آنها بلااستفاده مانده است، دولت نیز از حقوق قانونی خود در قالب حقوق دولتی معادن بی بهره است.
چنانچه سرانه استخراج این معادن ۱۰۰ هزار تن برآورد شود، ارمغان میلیون ها تن مواد معدنی بهمراه دارد و چنانچه در داخل کشور قابلیت فراوری نداشته باشد و ناگزیر از صدور خام باشد، ارزش اقتصادی خود را دارد، اما چنانچه امکان فرآوری داشته باشد، ده ها برابر ارزش اقتصادی به دنبال خواهد داشت.
سهم اشتغال ۸۵ درصدی
برآورد می شود معادن کوچک به دلیل گستردگی ۹۸ درصد از تعداد کل معادن کشور، اشتغال زایی بالغ بر ۸۵ درصد از سهم اشتغال معادن کشور و تولید ۶۵ درصد از سهم تولیدات معدنی کشور را به خود اختصاص داده اند، بنابراین دارای اهمیت لازم و از لحاظ ایجاد اشتغال پایدار در بخش معدن و توسعه متوازن کشور می توانند نقش بسیار مهمی ایفا کنند.
احیای معادن و برنامه ششم
انتظار نمی رود طرح احیای معادن کوچک مقیاس در برنامه ششم توسعه(۱۴۰۰- ۱۳۹۶) به سرانجام برسد، اما مجلس یازدهم از هم اکنون برای تکمیل این طرح در چارچوب برنامه هفتم مصمم شود تا در یک دوره پنج ساله در دولت سیزدهم به پایان برسد و کشورمان از منافع اقتصادی و اشتغال مستقیم و غیر مستقیم آن برخوردار شود.
ویژگی معادن کوچک مقیاس باعث می شود که عمران و توسعه به دور افتاده ترین نقاط کشور راه یابند و آثار مثبت آنرا مردمان گوشه گوشه کشور حس کنند.
برنامه امسال وزارت صنعت
وزارت صنعت امسال وعده کرده که یکهزار معدن را امسال فعال سازد، ضمن اینکه از رقم ۴۱۰ میلیون تن استخراج مواد معدنی هم ۲۰ تا ۲۵ درصد رشد استخراج داشته باشد و این اقدام ها قطعا رشد اشتغال را به همراه خواهد داشت.
ایران با کشف 68 نوع ماده معدنی از نظر تنوع رتبه ی دهم جهانی را به خود اختصاص داده و با شناسایی حدود 60 میلیارد تن ماده معدنی که نزدیک به 40 میلیاردن تن قطعی و مابقی احتمالی است رتبه پانزدهم دنیا را دارد.