صنعت نفت بعنوان موتور محرکه اقتصاد کشور و نقش تعیین کننده اش در فرایند توسعه صنعتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است که...

 

به نقل از روزنامه اقتصاد مردم : صنعت نفت ، فروش چالش اصلی 

 

صنعت نفت بعنوان موتور محرکه اقتصاد کشور و نقش تعیین کننده اش در فرایند توسعه صنعتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است که متناسب با بزرگی همین جایگاه و اهمیت آن چالشهای بزرگتری هم پیش روی خود داشته و دارد.

البته در این فرایند نباید از جایگاه تاثیرگذار نفت و گاز آنهم بعنوان یک کشور نفتی دارای ذخایر عظیم هیدروکربوری در صحنه های مختلف سیاسی اقتصادی بین المللی غفلت و برنامه ریزی و تعریف استراتژی های بین المللی برای همه بخشهای این صنعت عظیم بعنوان یک مزیت نسبی مهم را به دست فراموشی سپرد.

متاسفانه طی سه دهه گذشته تقریبا" همه دولتها با تاثیرپذیری شعارگونه از حوادث تاریخی سیاسی نفت و تحلیلهای متعلق به دوران گذشته همواره با نگاهی تردید آمیز خصوصا" در حوزه توسعه آن ورود نموده و مدتها طول کشیده تا به ضرورت اصلاح نگاه و برنامه های خود در درون صنعت مومن شوند که آنگاه نیز با چالشهای سیاسی درون حاکمیتی و یا اجتماعی خارج صنعت روبرو بوده اند چرا که بسیاری از عناصر تاثیرگذار سیاسی و اجتماعی به آن جمعبندی تجربی که مسئولین مستقیم صنعت رسیده بودند، نرسیده و همچنان بر مواضع خود استوار مانده بودند.

مثلا" در سال های اولیه پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل نگاه انتقادی به سیاستهای رژیم گذشته در بهره برداری گسترده از نفت بدون نیاز واقعی به درآمدهای آن، ناگهان دولت موقت تصمیم گرفت که تولید کشور را به حدود ۵/۱-۱ میلیون بشکه کاهش دهد. این در حالی بود که عربستان که تا پیش از انقلاب اسلامی ایران در سطحی کمتر از ما تولید می کرد بسرعت تولید خود را بالا برده و سهم بازار ایران را از آن خود کرد و ما در حالیکه گرفتار جنگ تحمیلی و هزینه های سنگین ناشی از آن بودیم با از دست دادن سهم بازار و سپس سقوط قیمت های نفت دچار بحران کمبود بازار و نهایتا" کاهش چشم گیر درآمدها شدیم. در مقابل درآمد های عظیم عربستان و کشورهای نفتی دیگر عربی پشتوانه دشمن در جنگ قرار گرفته بود. این گونه نگاه ها بنظر من یک نوع یکسونگری ناشی از گرفتار بودن در یک دنیای خیالی ناشی از تحلیلهای تاریخی که کاربرد روز ندارند، می باشند و همانطور که دیدید حاصلی هم جز زیان ملی در بر ندارند.

در دولت آقای هاشمی بسیاری از این تجربه ها تکمیل شده بود ولی هنوز هم موضوع استفاده از سرمایه گذاری های خارجی در صنعت نفت و یا حتی در دیگر بخشهای صنایع جای مناقشه درونی داشت. خصوصا" وقتی که در سالهای ۷۴-۷۳ وامهای خارجی به دلیل عدم تکمیل به موقع طرحهای مربوطه به بحران کمبود درآمد تبدیل و با مشکل بازپرداختها روبرو گردید تحلیل های مخالف جذب سرمایه های خارجی مجددا" تقویت شد. همین امر در دولت آقای خاتمی هم با چالشهای سنگینی روبرو بود بطوریکه طرحهای توسعه ای نفت و جذب سرمایه و فناوری خارجی حتی در چهارچوب های طراحی شده جدید که هرگونه حق مالکیت و یا کنترل تولید و نظایر آن را بر خلاف قراردادهای گذشته برای سرمایه گذار خارجی نفی نموده نیز با چالشهای سنگینی روبرو بود.

 

منبع : ویستا