کم آبی کشور و عطش صنعت فولاد

توضیحات: منتشر شده در 23 بهمن 1398; بازدید: 621

صنعت فولاد ایران بیش از نیم قرن است که به حیات خود ادامه داده و در حال حاضر در جایگاه دهمین فولاد ساز جهان قرار دارد.
آمارهای فولاد سازی نشان دهنده ی این است که در چارچوب برنامه های 5 ساله ی سیاست افزایش تولید و ارتقای ظرفیت این بخش دنبال شده، بطوری که در چارچوب نخستین برنامه توسعه (1372-1368) تولید شمش فولادی در این دوره جمعا رقم 12.3 میلیون تن را نشان می دهد و ظرفیت اسمی در سال 1372 رقم 6.2 میلیون تن به ثبت رسید.

نامناسب بودن رشد ظرفیت نسبت به تولید
کارنامه صنعت فولاد در دوره (1391 -1372) این را نشان می دهد که فولادسازان با وجود تلاش ارزشمند برای روش تولید، ولی همواره از متناسب نبودن رشد ظرفیت تولید نسبت به رشد تولید در رنج بوده و از این فاکتور به عنوان کاهش بهره وری در این بخش یاد شده است.
واقعیت اینکه آمار متقنی در این ارتباط، محل رجوع نبوده و مرجع رسمی این داده ها وزارت صنعت، معدن و تجارت در این دوره است، اما پیشتر وزارت صنایع و معادن آماری در دسترس قرار داده بود، که امروز چندان مورد استناد قرار نمی گیرد، زیرا برنامه ها به اتکای داده های پیشین پیشرفت نکرده، این اختلاف آماری از بخش استخراج مواد معدنی شروع تا صنعت فولاد تداوم دارد.
مرور کارنامه دولت یازدهم در صنعت فولاد
آمار وزارت صنعت، معدن وتجارت نشان می دهد در سال ۱۳۹۲ ظرفیت فولاد کشور به رقم ۲۲.۵ میلیون تن رسید، درحالی که میزان تولید رقم ۱۶.۱ میلیون تن ثبت شد و در سال ۱۳۹۳ بدون تغییر در میزان ظرفیت، رقم ۱۷.۵ میلیون تن تولید اعلام شد.
سال ۱۳۹۴ که پایان برنامه پنجم قلمداد می شود، بدون احتساب سال ۱۳۹۵ به عنوان سال تنفس برنامه، ظرفیت اعلامی رقم ۲۳.۷ میلیون تن بود، اما میزان تولید به سطح ۱۶.۷ میلیون تن رسید.
سال ۱۳۹۵ هم ظرفیت به رقم ۲۹.۸ میلیون تن بالغ شد و تولید در سطح ۱۸.۵ میلیون تن ثبت شد.

برنامه ششم و برنامه های صنعت فولاد
برنامه پنجساله ششم توسعه( ۱۴۰۰- ۱۳۹۶) در صنعت فولاد هم همسو با سند چشم انداز (۱۴۰۴) طراحی شده، بطوری که برای سال ۹۶ ظرفیت ۳۱ میلیون تنی هدف قرار گرفت که تولید ۲۱.۸ میلیون تنی رقم خورد و در سال ۹۷ که ظرفیت بیش از ۳۳ میلیون تنی مورد انتظار بود، بیش از ۲۴.۶ میلیون تن تولید به دست آمد.
چشم انداز صنعت فولاد در افق ۱۴۰۴ دستیابی به ظرفیت ۵۵ میلیون تن در نظر گرفته شده که با روند پیشین، انتظار می رود تولید به رقم ۴۸ تا ۴۹ میلیون تن فولاد محقق شود.
عطش صنعت فولاد و کم آبی کشور
آمارهای مختلفی در زمینه آب مورد نیاز و مصرف این بخش مطرح است، عطش صنعت فولاد برای واحدهای تولیدی همواره یک دغدغه بوده و در این ارتباط آمده میزان کل مصرف آب در صنایع فولادی در حال حاضر رقم 275 میلیون متر مکعب در سال می باشد و در کل استان های کشور، جمعا 46 درصد مصرف آب صنایع به صنعت فولاد متعلق بوده که بیشتر آن از محل بازیافت آبهای مصرفی حاصل می گردد.
واقعیت اینکه امروز ۸۵ درصد از مجموع (توانمندی) واحدهای فولادی در ایران خواسته یا ناخواسته در مرکز کشور تجمیع شده‌اند که عمده آب مصرفی آنها از طریق پساب‌های شهری و کشاورزی تأمین می‌شود.

سیاست توسعه فولاد در آبهای جنوب
توسعه صنعت فولاد با رویکرد به مناطق برخوردار از منابع آبی در دستور کار می باشد و اجرای 10 میلیون تن فولاد در منطقه چابهار و 10 میلیون تن در استان هرمزگان (بندرعباس) به عنوان رویکرد جدی پیش بینی شده و در حال حاضر انتظار می رود مسیر این صنعت به سوی افق چشم انداز بدرستی طراحی و به اجرا گذاشته شده و اکنون تامین خوراک واحدهای فولادسازی به عنوان دغدغه ای جدی محسوب می شود.
برنامه انتقال آب از دریای عمان به استان های شرقی کشور( کرمان، یزد، سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی) با برنامه های توسعه صنعتی – معدنی دنبال می شود و به این ترتیب مقداری از نیازهای این بخش را پاسخگو می باشد.