در فرآیند ریخته گری فولاد که در کوره های قوس الکتریکی فولاد مذاب تهیه می شود، برای حفظ دمای ذوب درون پاتیل یا تاندیش در طول زمان ریخته گری باید....

 

در فرآیند ریخته گری فولاد که در کوره های قوس الکتریکی فولاد مذاب تهیه می شود، برای حفظ دمای ذوب درون پاتیل یا تاندیش در طول زمان ریخته گری باید برای جلوگیری از اتلاف حرارت ذوب ناشی از تابش و رسانش فولاد از پوشاننده هایی مانند سبوس برنج و یا شلتوک استفاده می شود. به طور میانگین سالانه در استان اصفهان حدود 10 هزار تن سبوس برنج و شلتوک برنج برای صنایع فولاد مصرف می شود. این دو ماده عایق های حرارتی بسیار قوی ای می باشد که برای جلوگیری از سطح مذاب تاندیش و جلوگیری از کاهش افت دما و توانایی جذب ناخالصی های فولاد و به دام انداختن سرباره ی ورودی از پاتیل به تاندیش و آلودگی کمتر نسبت به سبوس از جمله مزایای آن می باشد.

 


معایب استفاده از سبوس برنج:

 


تهیه ی سبوس برنج در برخی از فصول سال نایاب شده و با توجه به خشکسالی هایی که در کشور رخ می دهد فراهم کردن این ماده با مشکلاتی مواجه خواهیم شد، به صورتی که برای فولاد سازی باید این ماده را از کشور های دیگر وارد کرد. کم آبی و مشکلات کشاورزی و این که ماده تنها در مناطق شمال کشور تهیه می شود، سبب شده تا این ماده ی عایق مانند حتی از کشورهای دیگر وارد شود. از جمله معایب دیگری که می توان به آن اشاره کرد، آلودگی زیست محیطی این محصول می باشد. با توجه به اینکه چگالی پایین سبوس برنج و حجم بالای این ماده، انبار کردن آن نیاز به فضای بسیار زیادی دارد.


از آن جایی گه استفاده از این ماده معایب بیشتری دارد، شرکت فولاد مبارکه ی اصفهان در تلاش است که در پروژه های تحقیقاتی خود ماده ای را جایگزین سبوس برنج کند. به همین دلیل در پروژه های تحقیقاتی خود به این ماده رسید. پودر پاترکس (ایزوترم) ماده ای است که نسبت به سبوس برنج مزایای خود را دارا می باشد. این پودر به صورت پوشاننده ای برای سطح مذاب کوره ها استفاده می شود. وظیفه ی این پودر ایزوله کردن حرارتی برای کاهش خروج حرارت به روش تابش از سطح فولاد می باشد. این ماده همانند سبوس باعث کاهش اکسیژن و کنترل کردن شرایط ریخته گری می شود.

 

فرآیند ریخته گری و کاهش حرارت
 


در کارخانجات فولادی به سبب اینکه فرآیندهایی مانند ریخته گری  با حرارت بالا و به خصوص حرارت مستقیم از کوره ها و همچنین فرآیند خط نورد مواجه هستیم، رعایت بعضی از اصول اولیه ی فرآیند تولید الزامی می باشد بنابراین به جهت اینکه شرایط محیطی در کوره ها و خط تولید مناسب نمی باشد؛ باید شرایطی را به وجود آورد تا سطح محیطی با کاهش دما مواجه شود. ریخته گران در کارخانه های فولادی هر کدام می توانند با بهره گیری از بعضی پودرها این افت دما را به وجود آورند. اولین پودری که در صنعت فولاد و ریخته گری از آن استفاده می شد، سبوس برنج بوده. سبوس برنج از همان ابتدا برای کاهش افت دمای کوره ها استفاده می شد اما ناگفته نماند که این ماده هم مزایای خود را دارد و هم معایب خود را. از جمله معایبی که می توان به آن اشاره کرد، آلودگی به همراه مشکلات تنفسی است. سبوس خام برنج وقتی روی سطح مذاب قرار می گیرد می تواند دمای مذاب را کاهش دهد اما این کاهش دما دود زیادی ایجاد می کند و در نهایت این سطح شروع به ایزوله کردن سطح مذاب می کند. کمیاب شدن سبوس برنج در برخی از فصول سال نیز سبب می شود تا معایب آن بیشتر به چشم آید. سبوس های برنج به دلیل حجیم بودن نیز فضای زیادی برای انبار داری نیاز دارند.

 


پودر ایزوترم چیست؟

 


اگر بخواهیم تعریف جامعی از این پودر داشته باشیم باید ترکیب شیمیایی و دیگر موارد آن را مورد بررسی قرار دهیم. پودر ایزوترم به عنوان پوشاننده ی سطح مذاب مواد در پاتیل و تاندیش استفاده می شود که عمده ی کاربرد این پودر و وظیفه ی اصلی آن ایزوله کردن سطح مذاب می باشد این فعالیت ها سبب می شود مواد مذابی که در کوره وجود دارند با استفاده از این پودر با افت دما روبرو شوند. پودر ایزوترم با ترکیب شیمیایی دارای هدایت حرارتی ویسکوزیته می باشد پس عملکرد مناسبی را برای افت دما ایجاد می کند. میزان مصرف ایزوترم بستگی به تناژ فولاد، طراحی پاتیل و تاندیش و زمان ریخته گری دارد.


از پودر ایزوترم برای جلوگیری از اتلاف حرارت ذوب ناشی از تشعشع هدایت کنوکسیون جلوگیری به عمل می آید. اضافه کردن پودر ایزوترم به سبب کنترل مناسب تر سرعت ریخته گری، کاهش میزان اکسیژن مذاب و به طور کلی باعث بهبود شرایط ریخته گری خواهد شد. این ماده نیز سبب می شود تا در فرآیند ریخته گری از اکسید شدن مجدد فولاد توسط اتمسفر جلوگیری شود.
به علت بالا بودن نسبت کلسیم به سیلیس در ترکیب شیمیایی این پودر باعث می شود تا اکسیژن مذاب آن کاهش یابد. پودر ایزوترم با انسداد نازل توسط ناخالصی های آلومینیا جلوگیری می کند و در این مرحله گوگرد زدایی سبب می شود تا کیفیت محصولاتی که در این فرآیند به وجود می آیند بالاتر بروند.

 

نوشتن دیدگاه