بولت چیست ؟ - انواع بولت و کاربرد آن

بولت چیست ؟

بولت (پیچ) نوعی بست از جنس میلگرد می باشد که در صنعت ساخت و ساز ، جهت ایجاد اتصال بین صفحه زیر ستون و فونداسیون مورد استفاده قرار می گیرد ، در ادامه این متن به انواع مختلف آن نیز خواهیم پرداخت .

بولت ها به طول های مختلفی تولید می گردد و به طور معمول انتهای بولت را به منظور افزایش درگیری خم می کنند که باعث می شود شکل ظاهری این محصول عصا مانند شود همچنین بولت ها دارای انواع مختلف با کاربردهای متفاوت بشرح ذیل می باشند :

انکربولت ( Anchor Bolt ) :

انکر بولت چیست ؟

کلمه انکر در لغت به معنای مهار ، چفت ، بستن به صورت محکم و یا سخت می باشد انکربولت ها یا رول بولت ها ابزاري هستند جهت فيکس نمودن و نصب ماشين ها و ابزارهای صنعتي داخل فونداسيون ، همچنین در پروژه های ساختمانی به منظور نصب صفحه ( plate ) های فلزی با ابعاد و ضخامت های متفاوت به سطوح ( بتن ، سنگ ، آجر و … ) مورد استفاده قرار می گیرند .

کاربردهای انکر :

از جمله کاربردهای انکربولـت می توان به نصب پارتیشن و سقف های کاذب ، نصب لوازم بهداشتی در ساختمان ، نصب ساپورت های تاسیساتی و مکانیکی ، نصب تجهیزات بیمارستانی و نصب پنل های پیش ساخته بتنی اشاره کرد .

۱ . کاربردهای سازه ای :

• نصب صفحات فلزی بر روی بتن یا سایر مصالح بنایی به منظور انجام عملیات جوشکاری بر روی صفحه و افزودن قطعه جدید بر روی صفحه نصب شده، بعنوان مثال پوشاندن یک دهانه با استفاده از مقاطع IPE و ایجاد یک سقف جدید در بازشوهای سازه بتنی که قبلاً ساخته شده است. ( کاشت بولت )
• تقویت و ترمیم سازه های بتنی مثل اتصال دو قطعه پی نواری در یک سازه قدیمی به منظور افزایش سطح پی ( کاشت آرماتور )
• ادامه عملیات سازه ای در یک سازه بتنی که آرماتورهای انتظار به منظور همپوشانی با آرماتورهای بعدی وجود ندارد . ( پوشاندن یک دهانه در سازه بتنی قدیمی با روش دال بتنی کاشت آرماتور)

۲. کاربردهای غیر سازه ای :

• نصب ساپورتهای الکتریکی و مکانیکی بر روی بدنه بتنی
• کاشت پایه های تجهیزات سبک بر روی کف ، دیوار یا سقف مثل دوربین مدار بسته ، دوربین های کنترل سرعت و …
• نصب هندریل و گاردریل

استاندارد انکر بولت

در زمینه انکر بولـت استانداردهای بین المللی مختلفی وجود دارد ، که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1. استاندارد FM
2. استاندارد UL
3. استاندارد ICC شامل ICC Grouted Masonry و ICC Hollow Masonry و ICC Unreinforced Masonry
4. استاندارد Cola
5. استاندارد Miami-dade
6. استاندارد NSF 61
7. استاندارد LEED
8. ورژن های مختلف استاندارد IBC

آی بولت ( Eye Bolt ) :

نوعی پیچ است که با داشتن یک حلقه در انتهای خود می توان یک طناب یا نوار یا زنجیره را به آن متصل کرد و برای کارهای جابجایی اجسام بسیار پرکاربرد است به دلیل شباهت آن به چشم ( Eye ) به نام آی بولت نام گذاری گردید.

یو بولت ( U Bolt ) :

پيچ يو يا U Bolt پيچى است كه به شكل U می باشد و براى اهداف خاصى كه نياز به گيرايى داشته باشند استفاده مى شود. به عنوان مثال سطوح گردى همانند لوله را به راحتى با اين پيچ مى توان نصب كرد.

یوبولت ها به منظور ساپورت لوله های نفت و گاز در پایپینگ (piping) طراحی می شوند و بر اساس سایز لوله ها نامگذاری می گردند بعنوان مثال یوبولت سایز ۸″ جهت مهار لوله سایز ۸″ طراحی می گردد .

- پارامترهای مورد نیاز در انتخاب یوبولت ها بشرح ذیل می باشد :

• نوع جنس بعنوان مثال کربن استیل ، استیل و…
• گام رزوه
• قطر مفتول
• شعاع خم
• نوع پوشش

جی بولت ( J Bolt ) :

جى بولت يا J Bolt همانطور كه از نامش پيداست به شكل J لاتین به كار مى رود كه به عنوان يك قلاب گيرنده عمل مى كند . همچنين اين پيچ مى تواند به عنوان يك جايگزين براى آى بولت ها به كار رود كه باعث تسريع در كار و عمل باز و بسته كردن سريع تر است .

هنگر بولت ( Hanger Bolt ) :

هنگر بولت ها در زمانی که شما نیاز به استحکام زیاد ، سرعت و سهولت در اتصال یک وسیله به حجم های چوبی یا رول پلاک دارید استفاده می شود ( مانند تعمیر و ساخت مبلمان چوبی ) هنگر بولـت يا Hanger Bolt نوعى از پيچ است كه در دو طرف آن رزوه وجود دارد با اين تفاوت كه رزوه هاى يك طرف همانند رزوه چوب است و رزوه طرف ديگر مشابه رزوه پيچ ماشينى است و از اين نوع پيچ ها مى توان در صفحات با دو جنس متفاوت استفاده كرد .

استاد بولت ( Stud Bolt ) :

استاد بولت یا Stud Bolt شامل یک پیچ دوسر رزوه و دومهره می باشد که جهت بستن فلنج ها و قطعات فلزی در صنایع سنگین مانند نفت و گاز و پتروشیمی ، مورد استفاده قرار می گیرند .

این پیچ ها اغلب فولادی با پوشش های مختلف شامل تفلون و گالوانیزه، و یا استنلس استیل تولید می گردد .

اندازه طولی استاد بولت ها قابل انتخاب و تولید می باشد .

استاد بولـت یکی از پر کاربردترین تجهیزات پیچ ها در صنایع نفت و گاز ، صنایع سیمان ، صنایع ساختمان سازی ، صنایع خودرو سازی ، صنایع معدن و خطوط تولید ماشین آلات می باشد . که در انواع مختلف در دسترس می باشد .

استاد بولت از سایز ۳/۸ الی ۱/۲ ۴ اینچ قابل تولید می باشد که با استانداردهای NMG – DIN – ISO همراه با Certificate و شناسنامه قابل ارائه هستند و گریدهای استادبولت ها B16 – B8 – B7 می باشد .

استاد بولت معمولا با پوشش های گالوانیزه گرم ، سرد و داکرومات با استانداردهای معتبر ارائه شده و با توجه به ویژگی های آن در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و صنایع از این قبیل مورد استفاده قرار می گیرند .

انواع استاد بولت :

• استاد بولت گالوانیزه
• استاد بولت فولادی
• استاد بولت استیل

تفاوت بین پیچ و مهره ( screw ) و پیچ ( bolt ) :

هیچ تمایز جهانی پذیرفته شده بین یک bolt و یک  screw وجود ندارد . امایک تمایز ساده که اغلب درست ( البته نه همیشه ) می‌باشد این است که یک bolt از میان یک بستر می‌گذرد و یک مهره در طرف دیگر آن قرار می‌گیرد ، در حالی که یک screw به طور مستقیم به بستر پیچ می‌شود و هیچ مهره‌ای وجود ندارد . هندبوک ماشین آلات این تفاوت را اینگونه توضیح می‌دهد :

بولت سازان سرار ایران

یک bolt اتصال‌دهنده‌ای است که سطح خارجی آن رزوه شده است و برای عبور از میان سوراخ‌های تعبیه‌شده در قطعات مونتاژ طراحی می‌شود، و به طور معمول با چرخاندن یک مهره سفت یا باز می‌شود . یک screw اتصال‌دهنده‌ای است که سطح خارجی آن رزوه شده است و قادر به وارد شدن درون سوراخ‌های قطعات مونتاژی ، جفت‌شدن با رزوه داخلی تعبیه شده یا ایجاد رزوه خود است و با چرخاندن سر پیچ می‌تواند بسته یا شل شود .

رول بولت ( Roll Bolt ) :

رول بولت ها گونه ای از اتصال پیچ و مهره ای است که نخستین بار توسط شرکت هیلتی معرفی شد . رول بولت ها از یک پیچ سر مخروطی ، یک استوانه فلزی چاکدار ، یک مهره و نیز یک واشر تشکیل شده اند .

مبنای کار رول بولـت ها افزایش حجم اتصال است یعنی چیزی شبیه به اتصال پیچ و رولپلاک در سطوح دیوار ها . از رول بولت ها برای اتصال صفحه های فلزی بر روی سطوح بتنی ، سنگی و … در سازه ها و ساختمان سازی استفاده می شود .

نحوه استفاده رول بولت :

برای ایجاد یک بیس کاری جهت اتصال و جوش دادن تیر آهن ها ، میلگرردها ، نبشی ها نیاز به یک صفحه بیس می باشد که این صفحه باید به بتن در پی ساختمان اتصال داشته باشد . برای اتصال این بیس که معمولا یک صفحه فلزی است از رول بولت استفاده می شود . طریقه استفاده رول بولت بدین صورت است که ابتدا سر مخروطی پیچ را به داخل سوراخ ایجاد شده در بتن یا سنگ وارد سپس با بستن مهره رول بولت به تدریج استوانه چاکدار توسط واشر به سمت داخل رانده شده و بر روی سر مخروطی چاک آن باز شده و این استوانه به تدریج افزایش حجم می دهد .

بدین صورت رول بولت در سمت داخلی با افزایش حجم استوانه و در سطح خارجی از طریق مهره و واشر گیر کرده و اتصال محکم می شود .

کاربرد رول بولت :

• استفاده در صنعت ساختمان و سازه جهت ایجاد صفحه پایه اتصال به وفور استفاده می شود .
• استفاده در صنایع مکانیکی در تاسیسات و مخازن جهت اتصال مخازن به زمین نیز استفاده می شود . همچنین در تهویه مطبوع نیز برای اتصال به سقف و ستون های بتنی استفاده زیادی دارند .
• در صنایع برق و در دکل های برقی برای اتصال کلمپ ها و ساپورت ها به دکل مورد استفاده قرار می گیرند .
• استفاده از رول بولـت در ایجاد ریل و اتصال ریل و گارد ریل بسته به نوع ریل مرسوم است .