به مقایسه ی ابزار اندازه گیری با استاندارهای تعریف شده ی جهانی که طبق این مقایسه میزان خطا و اشتباه ابزار اندازه گیری به دست میاید ، کالیبراسیون میگویند. 

 

کالیبراسیون و ابزار اندازه گیری

 

فرض کنید شما یک ابزار اندازه گیری در دست دارید ؛ حال این سوال مطرح است که این ابزار اندازه گیری دارای اندازه های دقیق و درست است یا دارای خطا است ؟! برای اندازه ها (هر اندازه ای) یک استاندارد جهانی تعریف شده است . به مقایسه ی ابزار اندازه گیری با استاندارهای تعریف شده ی جهانی که طبق این مقایسه میزان خطا و اشتباه ابزار اندازه گیری به دست میاید ، کالیبراسیون میگویند.    

 

 

کالیبراسیون یک ابزار اندازه گیری ، چه زمانی باید صورت بگیرد ؟

 

کالیبراسیون یک مقایسه داِئم و طولانی مدت نمیباشد ، بلکه باید در هر دوره و زمان خاص به صورت مجزا انجام شود ؛ زیرا علی رغم عوامل محیطی گذشت زمان و فرسایش و ... در کالیبراسیون تاثیرگذار میباشد.

 

 

چه ابزاری به کالیبراسیون نیاز دارند ؟

                                                          

تمامی ابزاری که وظیفه ی اندازه گیری را برعهده دارند و بر عملکرد دستگاه تاثیر میگذارند به کالیبراسیون نیاز دارند.

 

 

اهداف اصلی کالیبراسیون چیست ؟                                                                           

1. تعیین کردن درستی مقادیری که توسط دستگاه خوانده شده است. 

2. اطمینان خاطر از گزارش ها و عملکرد های حاصل از دستگاه

3. استقرار قابلیت ردیابی به استانداردهای جهان

traceability  از جمله اهداف اکالیبراسیون محسوب میشوند . یعنی دستگاه قابلیت ردیابی نتایج را  تا استانداردهای تعریف شده ملی و سپس بین المللی داشته باشد.

 

 

اهمیت کالیبراسیون

 

اگر کالیبراسیون صورت نگیرد جهان ناامن میشود . روزانه عملیات های بسیار زیادی در جهان کالیبراسیون میشوند . برای مثال هنگامی که شما از یک دارو استفاده میکنید این دارو عملیات کالیبراسیون را طی کرده است و برای ما و بدن و سلامتی ما ایمن شده است و ضرر و زیان ان به حداقل میزان ممکن رسیده است .

 

 

تاریخچه اهمیت کالیبراسیون

 

همواره در طول تاریخ کالیبراسیون دغدغه ی بشر بوده است ، اما با پیشرفت روز افزون جهان این دغدغه بیشتر به چشم آمد تا اولین اقدامات آن حدود 100 سال قبل در استرالیا توسط مرجع ملی آزمون استرالیا صورت گرفت که پس از آن ، بعد از اتمام جنگ جهانی دوم ، کشور ژاپن اقداماتی در جهت کالیبره کردن ابزار انجام داد و در اواخر سال 1996 بریتانیا سازمانی تحت عنوان بی سی اس برای عرضه ی کالیبراسیون البته در سطح ملی خودش بنا نهاد.

 

 

مراحل کالیبراسیون

 

1. کدگذاری : در مرحله اول ، ابتدا ابزار اندازه گیری باید به صورت دقیق کدگذاری شوند و برای آنها شناسه ی مشخص تعیین کرد.

2. طبقه بندی : در مرحله دوم ، پس از کدگذاری ابزار اندازه گیری باید این ابزار ها را طبق معیارهایی از جمله دوره ی تناوب کالیبراسیون و هزینه ی کالیبراسیون و دشواری دسته بندی کرد.

3. تعیین حد مجاز خطا : در مرحله بعد ، هیچ یک از ابزارهای اندازه گیری ، اندازه های کاملا دقیقی به ما نمیدهند و همه ی آنها دارای خطا هایی هستند که این اندازه گیری میزان خطا بر عهده ی ما میباشد.

4. انتخاب کالبیره کننده : در قسمت چهارم ، یکی از مهمترین مراحل این است که مناسب ترین کالبیره کننده را انتخاب کنیم.

5. اجرای کالبیراسیون : در این مرحله درصد خطای دستگاه یافت میشود و با مراجعه به استانداردهای ملی و بین المللی و تجربه دستگاه تنظیم میشود و یا اگر دستگاه دچار عیب و یا نقصی باشد برای تعمیر فرستاده میشود.

6. ثبت سوابق کالبیراسیون : اکنون نگهداری سوابق کالیبراسیون امر بسیار مهمی است. سوابق کالیبراسیون از مهمترین و معتبرترین سوابقی هستند که صحه بر سلامت کامل تجهیزات میباشد و این مدرک مهمی برای فروش دستگاه از اهیمت ویژه ای برخوردار است.

 

   .                                                         

چه زمانی دستگاه های ما به کالیبره کردن نیاز دارند ؟

 

دستگاه ها به طور مداوم و در فواصل زمانی به کالیبره شد نیاز دارند اما برای کالیبره کردن مجدد نیازمند درصد صحت است و با توجه به آن مجدد دستگاه کالیبره میشود . حال هرچه درصد صحت دستگاه بالاتر باشد از یک حد مجاز احتمال وقوع خطا و اندازه گیری نادرست از سمت دستگاه کمتر خواهد بود. انتخاب این درصد صحت کاملا قراردادی است و آسان ترین آن انتخاب قابل قبولی بین 85 تا 90 درصد است.

 

 

مهمترین عواملی که در حداقل زمان فواصل زمانی کالیبره موثر است

 

1.نوع وسیله و برند آن

2.پیشنهاد و توصیه کارخانه سازنده در دفترچه های راهنما

3.روند داده های حاصل شده از سوابق کالیبراسیون قبلی

4.سوابق تعمیر و نگهداری دستگاه

5.بازه زمانی به کارگیری  شده و تعداد دفعات استفاده از دستگاه

6.مدت زمان عمر دستگاه

7.تغییرات شرایط محیطی(دما/رطوبت/ارتعاشات)

 

 

مزایای در محل انجام شدن کالیبراسیون

 

1. به حداقل رسیدن تنش های ناشی از جابه جایی دستگاه

2. هزینه کمتر

3. اطمینان کاربران از حفاظت دستگاه های خود

4. سرعت بالای فرایند

5. عدم انقطاع در عملکرد دستگاه

 

 

شرکت های قابل اطمینان کالیبراسیون کدامند ؟

 

شرکت هایی صلاحیت صدور گواهی نامه کالیبراسیون مورد تایید اداره استاندارد را دارند که از اداره استاندارد ملی ایران مجوز های لازم را دارند . صدور گواهی کالیبراسیون به واسطه ی شرکت های بدون مجوز هیچ گونه ارزشی ندارد از نظر بازرسین اداره استاندارد.

 

نوشتن دیدگاه