031 - 910 - 100 - 30 021 - 910 - 100 - 30
سنگ بوکسیت نوعی سنگ معدنی است که دارای مقادیر زیادی آلومینیوم است . این سنگ از دسته سنگ های رسوبی به حساب می آید . سنگ بوکسیت منبع تامین آلومینا و آلومینیوم جهان است . نام این سنگ را از روستای لس بوکس فرانسه گرفته اند زیرا این سنگ برای اولین بار در این روستا کشف شده است .
سنگ بوکسیت دارای ترکیبات متعددی میباشد اما مهمترین ترکیبات آن ها عبارت است از : اکسیدهای آلومینیوم دار ، کوارتز معدنی ، هماتیت ، مگنتیت ، سایدریت و مقادیر کمی آناتاز .
1.تنوع رنگی و درخشندگی خاکی : این نوع کانی را میتوان در سه رنگ مختلف سفید ، خاکستری و قهوه ای یافت . این کانی از درخشندگی بسیار زیادی برخوردار است .
2.ساختار پیزولیتی : ساختار پیزولیتی کانی بوکسیت عبارت است از یک هسته ی واحد که لایه های متحد المرکز دور آن را احاطه کرده اند .
3.وزن مخصوص پایین : کانی های بوکسیت از وزن بالایی برخوردار نمیباشند و دارای وزن پایین مختص به خودشان میباشند . این وزن چیزی حدود 2 الی 5.2 نیوتن بر متر مربع است .
4.سختی کم : سختی کانی بوکسیت نسبت به سایر کانی ها کم تر است . این سختی در مقیاس 1 الی 3 موس میباشد .
سنگ بوکسیت دارای کاربردهای بسیار زیادی در صنایع گوناگون میباشد . مهمترین این کاربردها به شرح زیر میباشند :
چیزی در حدود 90 درصد از بوکسیتی که استخراج میشود ، صرف تامین آلومینیوم میباشد . این آلومینیوم تحت عملیات بایر ساخته میشود . ساخت آلومینیوم دارای مراحل مختلفی میباشد که با یکدیگر بررسی خواهیم کرد .
1.کانی های درشت بوکسیت را به قطعات ریزتر تبدیل میکنیم .
2.در دومین گام ، به کمک فرآیند بایر بوکسیت را تصفیه میکنند . در این مرحله کانی را در سدیم هیدروکسید میشورند و در نهایت آلومینیوم به صورت ماده ای در این محلول رسوب میکند .
3.حال برای به دست آمدن آلومینیوم خالص ، از فرآیند هال هرولت استفاده میکنند . در این روش آلومینا در حمام مذاب کریولیت حل میشود . در آخرین قسمت از تولید آلومینیوم ، با استفاده از فرآیند الکترولیز آلومینیوم مذاب حاصل میشود .
همزمان با فرآیند بایر و تبدیل بوکسیت به آلومینا ، گالیم از محلول هیدروکسید سدیم رسوب میکند. این گالیم را میتوان با روشهای مختلف استخراج کرد . راندمان استخراج گالیم به غلظت سنگ معدنی بستگی دارد .
از آنجایی که بوکسیت دارای سختی بسیار پایینی است ، لذا به عنوان یک روانساز پالپ بسیار خوب در صنعت فولاد سازی شناخته شده است . بوکسیت جایگزین بسیار مناسب و ارزان قیمتی بجای فلورین به عنوان روانساز است .
با استفاده از زینترینگ میتوان از سنگ بوکسیت ماده ساینده بسیار خوبی برای فرآیندهای سند بلاست به دست آورد . این ماده با خرد کردن و پودر کردن بوکسیت و آگلومره کردن آن در دمای بالا تولید میشود. از این آگلومرهها بیشتر برای کاهش ساییدگی در قطعات سند بلاست استفاده میشود .
سیمان های نسوز از ترکیب کردن آهک با مقدار مساوی بوکسیت به دست می آید . آلومینا و سیلیس تشکیل مولایت میدهند که این فاز باعث افزایش نقطه ذوب میشود .
ذخایر بوکسیت در ایران به نسبت جهان بسیار محدود تر میباشند و بسیاری از معادن بوکسیت ایران ، عیار مناسب برای بهره برداری ندارند . در حال حاضر نیاز بوکسیت ایران از طریق معدن بوکسیت جاجروم ، بزرگترین معدن کشور تامین میشود .