فولاد ابزار

فولاد ابزار به گروهی از فولادهای آلیاژی و کربنی میگویند که برای ساخت انواع ابزار آلات و قالب های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند. 

 

 

فولاد چیست 

 

به آلیاژهایی که ماده اصلی تشکیل دهنده آن ها آهن و کربن باشد فولاد میگویند. این ماده پرکاربردترین ماده در صنایع گوناگون در جهان میباشد. فولاد از سختی بسیار بالایی برخوردار می باشد و همچنین دارای انواع مختلفی نیز میباشد . 

 

 

 

 

فولاد ابزار چیست 

 

فولاد ابزار به گروهی از فولادهای آلیاژی و کربنی میگویند که برای ساخت انواع ابزار آلات و قالب های گوناگون مورد استفاده قرار میگیرند . این نوع فولاد دارای ویژگی های منحصر به فردی از قبیل مقاومت بسیار بالا در برابر سایش، دفرمگی و سختی زیاد است که همین ویژگی ها سبب آن شده است که این نوع فولادها در هنگام قرارگیری در شرایط های سخت محیطی و دمایی دچار هیچگونه آسیب دیدگی نشوند. فولاد ابزار دارای انواع مختلفی می باشد که هرکدام از آن ها کاربری های گوناگونی دارد . 

 

 

 

 

 

 

 

انواع فولاد ابزار

 

از آنجایی که این نوع فولادها در ساخت انواع ابزار در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار میگیرد، لذا دارای تنوع بسیار بالایی میباشد . که در ادامه این مقاله به بررسی مهمترین فولاد ابزارها خواهیم پرداخت. 

 

 

 

 

فولاد ابزار قالب

 

 

از فولاد ابزارهای قالب برای قالب گیری مواد پلاستیک تحت فشار زیاد تا دمای حدود 200 درجه سانتی گراد استفاده میکنند. این قالب ها باید توانایی آن را داشته باشند تا در مقابل عمل ساینده مواد قالب گیری از خود مقاومت نشان دهند. بنابراین سطح این قالب ها باید بسیار سخت باشد و مرکز آن ها نسبتا نرم باشد تا در مقابل ضربات سیکلی فشار روی قالب مقاومت کنند. قالب گیری مواد پلاستیک نرم اغلب به دو صورت تزریقی و فشاری انجام می پذیرد.

 

 

 

 

فولاد ابزار سردکار

 

فولاد ابزارهای سردکار در واقع  بهترین نوع فولاد برای ساخت ابزار دستی و ماشینی محسوب می شوند. فولادهای ابزاری شامل گروه سختکاری شونده با روغن، در هوا، گروه کربن- کروم بالا می شوند که از مقاومت بالایی در برابر دمای بالا و سایش بوده و تغییر شکل نمی دهد.

از انواع فولاد ابزارهای سردکار پر مصرف میتوانیم به  SPK – SPKR  – فولاد 2842 – فولاد 2436 – فولاد 2767 و فولاد 2379 اشاره کرد که این فولادها دارای سختی پذیری بالا ، چقرمگی و قابلیت ماشین کاری بالایی میباشند . 

 

 

 

 

 

 

 

فولاد ابزار گرم کار

 

فولادهای ابزار گرم کار یک نوع دیگر از انواع فولادهای مورد استفاده در ساخت ابزار می باشند. این نوع فولادها مانند فولاد ابزاری سردکار دارای مقاومت بسیار بالایی در مقابل سایش و دمای بالا می باشند. تفاوت عمده میان فولاد سردکار و گرم کار در میزان مقاومت آن ها در برابر دمای بالا می باشد.

 

 

 

 

 

 

 

فولاد ابزار تندبر 

 

فولاد ابزارهای تندبر یک گروه خاصی  از فولاد های ابزار به حساب می آیند که دارای سختی بسیار بالایی می باشند. همچنین این فولاد ابزارها دارای مقاومت فوق العاده بالایی در برابر درجه حرارت بازپخت نیز می باشند. نام دیگر این نوع فولاد ابزار ، فولاد خشکه هوایی نیز می باشد. 

از فولادهای ابزار تند در ابزار ماشین های تراش ، فرز و مته استفاده میکنند . این فولاد ابزارها قادر به آن هستند که سختی و توان برشی خود را تا دمای حدود 600 درجه سانتیگراد به طور کامل حفظ کنند . برای دست یافتن به مقاومت در مقابل دمای بازپخت در فولادهای پر آلیاژی باید عملیات حرارتی ویژه ای بر روی آنها صورت پذیرد. 

درجه حرارت مناسب برای آستنیتی کردن فولادهای تندبر چیزی در حدود 1300 درجه سانتیگراد می باشد. به همین علت پیش از آنکه این فولاد ابزارها در داخل کوره های که دارای درجه حرارت بالاست میباشند  قرار بگیرند ، معمولا تا حدود 800 درجه سانتیگراد پیش گرم می شود و پس از آستنیتی شدن اغلب در وان هایی حاوی روغن یا نمک محلول و یا در هوای معمولی سریع سرد می شود. برای جلوگیری از ترک برداشتن (در اثر سختی بالا) باید اینگونه فولادهای ابزار بلافاصله بعد از سریع خنک کردن در دمای حدود 100 درجه سانتیگراد تحت عمل بازپخت قرار گیرند.

 

 

 

 

فولاد ابزار کم آلیاژ

 

فولادهای ابزار کم آلیاژ نوعی از فولادهای ابزار میباشند که اصلی ترین ماده تشکیل دهنده آن ها ، مواد آلیاژی گوناگون باشد. در این نوع فولاد ابزار ها عناصری از قبیل سیلیسیم و منگنز به میزان بسیار کمی وجود دارد که این عناصر بیشتر به منظور اکسیژن زدایی در فولاد ابزار کم آلیاژ وجود دارند. 

از این نوع فولاد ابزارها برای آنیل کردن و نرماله کردن فولاد به طور گسترده استفاده میشود. همچنین این نوع فولاد ابزارها دارای هدایت مغناطیسی بسیار بالایی هتسند و از همین رو ، در ساخت ابزارهای الکتریکی و مغناطیسی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند.