فرآیند رسیدن فلز / عملیات حرارتی فلزات

به فرآیندی که روی آلیاژ فلزاتی که عملیات حرارتی را گذرانده است انجام می شود ، رسیدن فلزات می گویند .این فرآیند به دو صورت طبیعی یا مصنوعی انجام می شود . رسیدن طبیعی در طول عمر آلیاژ فلز اتفاق می افتد ...

 

فرآیند رسیدن فلزات 

 

به فرآیندی که روی آلیاژ فلزاتی که عملیات حرارتی را گذرانده است انجام می شود ، رسیدن فلزات می گویند . این فرآیند به دو صورت طبیعی یا مصنوعی انجام می شود . رسیدن طبیعی در طول عمر آلیاژ فلز اتفاق می افتد طی روند رسیدن طبیعی ، رسوبات ، جا به جایی های درون فلز را متوقف  می کنند و باعث افزایش سختی و استحکام آلیاژ فلز و کاهش چکش خواری آن می شوند .
 

فرآیندی که برای سرعت بخشیدن به تشکیل رسوبات در آلیاژ فلزی ، تحت عملیات حرارتی به کار برود ، رسیدن مصنوعی گویند  که سرعت این فرآیند به مراتب از روند طبیعی رسیدن فلز بیشتر است . در این فرآیند ، گرما باید به میزانی باشد که به شکل گیری رسوبات سرعت ببخشد یعنی آلیاژ فلزی مورد نظر را تا دمایی پایین تر از دمای تبلور مجدد آن ، حرارت می دهند . آلیاژ فلزی زمانی که ذرات رسوبی به اندازه مورد نظر برسند ، برای جلوگیری از وقوع تغییرات بیشتر در رسوبات فلز ، سریعا سرد می شود .

آلیاژ های فلزی متفاوتی می توانند تحت فرآیند رسیدن قرار بگیرند ؛ به شرطی که قابلیت قرار گرفتن تحت عملیات حرارتی محلول را داشته باشد که شامل موارد زیر هستند :

 

-   آلومینیوم

-   فولاد ضد زنگ

-   آلیاژهای مس

-   سایر آلیاژهای فلزی 
 

 

 

آلیاژ های آلومینیوم

 

این آلیاژها همگی قابلیت رسیدن را دارند و بسیاری از اشکال مختلف آن ها ، استحکام خود را از فرآیند رسیدن مصنوعی می گیرند . از رایج ترین آلیاژ های آلومینیومی رسیده شده ،  T6-6061 است . این آلیاژ ، دارای رسوبات سیلیس منیزیم است که جا به جایی ها را مسدود کرده و باعث افزایش مقاومت و سختی این مدل می شوند . 

 

 

فولاد ضد زنگ

 

فولادهای آلیاژی ضد زنگ به علت داشتن رسوبات فلزی در ساختار خود ، به شرطی که فرآیند رسیدن به درستی انجام شود ، ساختار محکمی خواهند داشت .

 

آلیاژهای مس

 

فلز مس معروف به نرمی و شکل پذیری است که با افزودن عناصر آلیاژی مناسب و گذراندن فرآیند رسیدن ، سخت و محکم و شکننده می شود . دو آلیاژ پر کاربرد مش در صنعت ، C17300 ، C17200  می باشد .
 

 

 

سایر آلیاژ های فلزی

 

فلزاتی مانند تیتانیوم ، نیکل ،منیزیم و بسیاری دیگر ، در صورت دارا بودن عناصر آلیاژی مناسب در ساختار شیمیایی خود ، قابل رسیدن هستند .

 

 

 

رسیدن بیش از حد فلز

 

یکی از چالش های فر آیند رسیدن طبیعی و مصنوعی ، رسیدن بیش از حد می باشد ، این چالش زمانی رخ می دهد که روند رسیدن  بیش از اندازه پیشرفت می کند و باعث تغییر در اندازه ی رسوبات و نتیجتا ناکارآمدی فرآیند می شود . از جوشکاری و سرد کاری فلز ، رسیدن بیش از حد اتفاق می افتد . رسیدن بیش از حد فلز باعث کاهش سختی و استحکام فلز می شود .

 

 

 

کلام آخر

 

در این مقاله به بررسی فرآیند رسیدن فلز ، اشاره شد که علاوه بر تغییر خصوصیات ظاهری ، خواص مکانیکی منحصر به فردی نیز ایجاد می کند . همچنین در فرآیند رسیدن بیش از حد ، فلز برای بازیابی سختی و استحکام آماده می شود .