031 - 910 - 100 - 30 021 - 910 - 100 - 30
031 - 910 - 100 - 30 021 - 910 - 100 - 30
امروزه در هر صنعتی کیفیت و بالا بردن بهره وری حائز اهمیت است .
روش های متعددی برای افزایش کیفیت و بهینه سازی فولادی وجود دارد که هر کدام دارای مراحل مختلفی هستند .
در این مقاله با عملیات حرارتی ، کوئیچ کردن و تمپر کردن آشنا می شویم .
وقتی فولاد از نظر شیمیایی ، فیزیکی و متالوژیکی تغییر کند عملیات حرارتی فولاد انجام می شود .
عملیات حرارتی از انواع گوناگونی تشکیل شده است که هر کدام شرایط خاص خود را دارد .
این عملیات شامل موارد زیر می باشد :
این عملیات حرارتی که به آن کوئیچ کردن می گویند در طی آن فولاد آنقدر گرم می کنند تا بالاتر از دمای بحرانی برسد و آن را با سرعت بالا توسط آب نمک ، آب ، حمام نمک ، هوای آرام ، روغن ، محلول های پلیمری و ... سرد می کنند .
.png)
در طی عملیات حرارتی کوئنچ کردن قطعه فولادی را تا دمایی بین 815 الی 900 درجه سانتی گراد داغ می کنند و بعد به طور مساوی آن را گرم می کنند .
فولاد گرم شده را تا نقطه یوتکتوئید در یک سیال مناسب غوطه ور می کنند تا سریع سرد شود و وارد فاز مارتنزیتی شود .
برای سرد کردن فولاد باید با آب یا روغن این فرآیند صورت بگیرد و اگر فولاد را با آب سرد کنیم نتیجه ی خوبی در قطعه حاصل می شود .
اما اگر قطعه را با روغن سرد کنیم یک لایه رسوب روی قطعه تشکیل می دهد که همین لایه باعث زود سرد نشدن قطعه می شود و سختی کمتری نسبت به قطعه هایی که با آب سرد شده اند دارد .
و این نکته بسیار حائز اهمیت است که اگر فولاد به صورت درست سرد نشود ممکن است ترک بردارد .
سرعت سرد شدن قطعه و کوئیچ کردن بستگی به آلیاژ قطعه دارد مثلا اگر پر آلیاژ باشد آن را با هوا سرد می کنند .
اگر قطعه آلیاژ کمی داشته باشد یا فاقد آلیاژ باشد آن را با آب سرد می کنند . ( بهتر است از آب معمولی بجای آب نمک استفاده شود )
اگر قطعه کم تر از حالت اول و بیشتر از حالت دوم بود آن را با آب روغن سرد می کنند .
وقتی یک قطعه فولاد را کوئیچ می کنیم در عین حال که سختی قابل قبولی پیدا می کند ولی ممکن است ترد و شکننده شود به همین دلیل عملیات کوئیچ کردن فقط برای مواردی استفاده می شود که می خواهیم فولاد سختی زیادی داشته باشد عملیات تمپر کردن ، که یک عملیات حرارتی است باعث می شود خواص فیزیکی و شیمیای فولاد تغییر کند .
تمپر کردن روی فولادهای کم کربن یا کربن متوسط انجام نمی شود زیرا باید کمی از کربن آن خارج شود.
مجددا فولاد یا چدن را تا دمای 700 درجه سانتی گراد گرم می کنند که این عملیات را در کوره های الکتریکی ، کوره القایی و یا کوره های گازی انجام می دهند. گازی که برای حرارت دادن استفاه می شود (گاز بی اثر) می باشد.
قطعه ی مورد نظر را در زمانی مشخص با این دما نگه می دارند.
فولاد را بعد از آن مرحله به آرامی سرد می کنند تا به دمای محیط برسد.
تمپر کردن فولادی که کوئیچ شده باشد باعث می شود کربن تا اندازه ای کم شود ولی در عوض شکنندگی آن کاهش یافته و انعطاف پذیری افزایش پیدا می کند.
