مقاله جامع سیلیس

یکشنبه 14 شهریور 1400 بازدید : 71

سیلیس چیست

سیلیس یا همان silica دومین عنصر فراوان در پوسته زمین میباشد که درصد فراوانی آن به حدود 25 درصد میرسد . سیلیس به حالت غیر فلزی و سخت میباشد و طیف رنگی آن از بیرنگ ترین رنگ آغاز میگردد و به خاکستری تیره ختم میگردد .
سیلیس در حالت سنگی بسیار مقاوم و سخت میباشد و کاربردهای گسترده تر و متنوع تری نسبت به حالت پودری سیلیس دارد .

سیلیس در حالت پودری

پودر سیلیس از خورد کردن سنگ سیلیس با دستگاه های اتوماتیک و تبدیل آن به ریزترین و خردترین دانه بندی حاصل میشود . پودر سیلیس یک نوع پودر صنعتی به حساب می آید که در صنایع گوناگون از جمله صنعت نسوز ، ریخته گری ، آلیاژهای آهنی و غیرآهنی و آلیاژهای سرامیکی کاربرد فراوان دارد .

سیلیس خوراکی

سیلیس خوراکی نوعی ماده معدنی است که در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار میگیرد . در بدن انسان سیلیس به صورت طبیعی وجود دارد اما از سن 21 سالگی به بعد ، میزان سیلیس بدن رفته رفته کاهش میابد به طوریکه در اثر کمبود این ماده در بدن ، سبب بروز ناهنجاری هایی میگردد که در این صورت باید سیلیس بدن از طریق غذاهای دارای سیلیس ، داروهای سیلیس دار و قطره های خوراکی حاوی سیلیس تامین گردد .

انواع سنگ سیلیس در طبیعت

سنگ سیلیس یکی از رایج ترین سنگ های موجود در سطح زمین میباشد که دارای انواع گوناگون و کاربردهای مختلفی میباشد . سنگ سیلیس در طبیعت به صورت آزاد به سه شکل زیر وجود دارد .

1.سنگ کوارتز

یکی از اشکال مختلف سنگ سیلیس ، کوارتز میباشد که در درجه حرارت معمولی و فشار به دلیل داشتن سختی زیاد ، دارای پایداری قابل توجهی میباشد . بیشترین نوع سنگ سیلیس موجود در طبیعت ، کانی کوارتز میباشد .

2.ماسه سنگ

یک نوع دیگر از اشکال مختلف سنگ سیلیس به صورت آزاد در طبیعت ، ماسه سنگ یا همان ماسه سیلیسی میباشد . به عبارت دیگر میتوان گفت ماسه سیلیسی یک نوع سنگ کوارتز میباشد که رسوب کرده است و سپس به صورت طبیعی خورد شده است . این دانه های خورد شده به وسیله ذرات رس ، آهک ، اکسید آهن یا بقیه مواد به یکدیگرمیچسبند .

فلینت

این نوع سنگ سیلیس از کوارتز ، کربنات کلسیم ، آب و مواد آلی تشکیل شده است . به عبارتی دیگر میتوان گفت فلینت از حل شدن اسکلت سیلیسی جانوران آبزی در آب دریا بوجود می آید . این نوع کانی در رنگ های قهوه ای روشن ، خاکستری و سیاه یافت میشود .

کاربردهای سیلیس

سیلیس در بسیاری از صنایع و مشاغل گوناگون ماده اولیه به حساب می آید و دارای کاربردهای مختفی میباشد . این ماده حتی در زندگی روزمره ما نیز بسیار کاربردی است . مهمترین کاربردهای این ماده را بایکدیگر بررسی خواهیم کرد .

سیلیس در شیشه سازی

یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده انواع شیشه ، سیلیس میباشد . این عنصر با مواد گوناگونی از قبیل نفلین ، سینیت ، سودا ، فلدسپار و ... ترکیب می شود و در نتیجه شیشه تولید میشود .

سیلیس در سرامیک سازی

از آنجایی که سنگ کوارتز نوعی از انواع سنگ های سیلیسی است و دارای زیبایی و جلوه چشمگیری میباشد ، از همین رو برای ساخت سرامیک از آن بهره میگیرند . همچنین برای ساخت سرویس های بهداشتی فانتزی از سیلیس استفاده میکنند .

سیلیس در ریخته گری و نسوز

سیلیس از مقاومت حرارتی بسیار خوبی برخوردار است به طوریکه تا دمای 1470 درجه سانتیگراد را میتواند تحمل کند . همین مقاومت دمایی بالا سبب آن شده است که از این ماده با ارزش در ساخت قالب های ریخته گری فلزات مختلفی از جمله آهن سیاه ، آلومینیوم ، آلیاژ های مس و به عنوان نسوز در کوره های آهن ، فولاد ، سیمان و شیشه مورد استفاده قرار بگیرد .

سیلیس در کشاورزی

به خاک های افت زده زمین های کشاورزی سیلیس می افزاییم . این سیلیس افزوده شده نتایج زیر را در بر دارد :

1.مقاومت خاک را در مقابل بسیاری از تنش های محیطی افزایش میدهد

2.سبب افزایش مقاومت خاک در برابر آفت های گوناگون میگردد

3.سبب افزایش ماندگاری سبزیجات های کاشته شده میشود

4.از هرگونه سمی شدن گیاهان و آسیب های زیست محیطی جلوگیری میکند

5.از شوری و نمک خاک میکاهد

کاربرد سیلیس در بدن انسان

همانطور که قبلا اشاره کردیم ، در بدن هر انسان سیلیس وجود دارد که مقدار این سیلیس به طور متوسط در بدن یک انسان بالغ حدود 7 گرم است . این سیلیس در بافت های مختلف بدن مانند مفاصل ، استخوان ، چشم ، پوست و دندان وجود دارد . سیلیس را میتوان در مواد غذایی از قبیل بادام، لوبیا سبز ، اسفناج ، غلات ، بادام زمینی به وفور یافت .

حال سوالی که مطرح است این است که ، کم شدن این ماده در بدن سبب بروز چه مشکلاتی میشود ؟ در پاسخ به این سوال باید گفت : برخی از رخدادهای ناشی از کمبود سیلیس عبارتند از :

1.پیری زودرس پوست

2.ریزش مو شدید و کم شدن حجم مو

3.پوکی و تضعیف شدن استخوان های بدن

4.احساس درد در تاندون ها و مفاصل مختلف بدن