فرآیند فرز کاری چیست ؟

یکی از فرآیند های ماشین کاری که بسیار رایج است فرزکاری می باشد ، که در آن بر خلاف فرآیند تراشکاری قطعه ثابت است و یا حرکت خطی دارد .......

 

 

فرآیند فرزکاری و ماشین های فرزکاری

 

یکی از فرآیند های ماشین کاری که بسیار رایج است فرزکاری می باشد ، که در آن بر خلاف فرآیند تراشکاری قطعه ثابت است و یا حرکت خطی دارد .

سطح هایی که شیب ، تخت ، منحنی و انواع شیار ها را دارند با ماشین فرز تولید می شوند .

عملیات مختلفی با ماشین فرز انجام می شود که با آنها آشنا می شویم :

کف تراشی ، گونیا کاری ، پیشانی تراش ، بغل تراش ، پله تراش .

 

 

 

 

ساختار و اجزای ماشین های فرز

 

در همه ی دستگاه های فرز ، یک محور ( اسپیندل ) برای چرخاندن ابزار وجود دارد که بر مبنای راستای آن ماشین های فرز در سه گروه کلی طبقه بندی می شوند ماشین هایی که محور افقی دارند ، به آنها ماشین فرز افقی می گویند و ماشین هایی که محور عمودی دارند به آنها ماشین فرز عمودی می گویند و ماشین هایی که هم قابلیت محور افقی و هم قابلیت محور عمودی را دارند ، یونیورسال می گویند .

 

 

 

فرآیند فرزکاری در ماشین فرز ( افقی )

 

فرم تراشی

 شیار تراشی

چرخ دنده زنی

شیار تراشی

کف تراشی

 

 

فرآیند های فرزکاری در ماشین فرز ( عمودی )

 

کله زنی

کره تراشی

چرخ دنده زنی

سوراخ کاری

فرم تراشی

پیشانی تراشی

شیار تراشی

 

 

فرآیند های فرزکاری با ماشین فرز ( یونیورسال )

 

کله زنی

کره تراشی

بغل تراشی

فرم تراشی

سوراخ کاری

پیشانی تراشی

 

 

انواع ماشین های فرز

 

همانطور که گفتیم دستگاه های عمومی فرز به سه نوع عمودی ، افقی ، یونیورسال تقسیم می شوند .

علاوه بر ماشین های مرز برای کار های خاص نمونه های متفاوتی از دستگاه های فرز ساخته شده اند که کاشین فرز مخصوص نام دارند .

 

 

ماشین فرز های دروازه ای

 

این نوع ماشین ها در تولیدات صنعتی و سری تراشی مورد استفاده قرار می گیرند .

کاربرد خاص این دستگاه ها فرزکاری قطعات بزرگ است .

قطعه کار اصلی بر روی میز مفید شده محکم شده و در هنگام عبور از دروازه سطوح فوقانی یا جانبی آن توسط تیغه های فرز ماشینکاری می شوند .

 

 

 

ماشین های فرز کپی تراش

 

در این ماشین ها یک قطعه به عنوان الگو در نظر گرفته می شود و با کمک مکانیزم های مختلف حرکت تیغه ی فرز تنظیم شده و قطعه کار را مطابق قطعه الگو ماشین کاری می کنند . لازم است قطعه ای الگو با بالاترین دقت ساخته شود .

دستگاه های کپی تراش می توانند برای الگو برداری سه بعدی و دو بعدی یا هر دوی آنها طراحی شده باشند .

 

 

 

انواع تیغه فرزها                      

 

دستگاه های فرز یکی از پرکاربردترین ماشین ابزارهایی هستند که در صنعت مورد استفاده قرار می گیرند . علت رواج این دستگاه قابلیت آن در اجرای طیف وسیعی از فرآیندهای ماشینکاری است . بدیهی است که انجام فرآیندی همچون شیارتراشی یا چرخ دنده زنی ابزاری متفاوت با روتراشی یا رزوه زنی نیاز دارد و نقطه قوت ماشین های فرز وجود انواع متعددی از ابزارها برای کارکردهای مختلف است .

 

 

تیغه فرزهای غلطکی

 

تیغه فرزهای غلطکی قابل استفاده در فرزهای افقی هستند و  برای ماشینکاری سطوح تخت مورد استفاده قرار می گیرند . لبه های برشی در محیط این ابزار قرار گرفته و می توانند بصورت ساده ، موازی با محور چرخش ، یا مارپیچ باشند . بیشتر تیغه فرزهای غلتکی از دندانه های مارپیچی استفاده می کنند ، چرا که در این حالت نفوذ ابزار به قطعه کار آرام تر بوده و ضربه ی کمتری وارد می نماید . همچنین دندانه های مارپیچ می توانند با هدایت براده ، کیفیت ماشین کاری را بهبود بخشند.

تیغه فرزهای غلطکی برای فرزکاری سطوح تخت و فرآیندهای روتراشی و پرداخت مورد استفاده قرار می گیرند.

 

 

 

تیغه فرزهای غلطکی پیشانی تراش

 

این تیغه ها عموما برای ماشینکاری سطوح صاف و پله ها در دستگاه های فرز عمودی مورد استفاده قرار می گیرند . به این ابزارها تیغه های پیشانی تراش نیز گفته می شود که شکلی مخروطی دارند و علاوه بر لبه های برنده ی قرار گرفته در محیط خود در سطح پایینی نیز شامل لبه های برنده هستند . ( پیشانی ابزار ) لبه های قرار گرفته در پیشانی ابزار منجر می شود این ابزار صافی سطح بیشتری نسبت به ابزارهایی با لبه های صرفا محیطی داشته باشد .

این ابزار برای پیشانی تراشی و پله تراشی مورد استفاده قرار می گیرد .

 

 

 

تیغه فرزهای انگشتی 

 

این تیغه ها یکی از پرکاربردترین و متنوع ترین ابزارهای مورد استفاده در دستگاه های فرز عمودی هستند . تیغه هایی با قطر کم و ظاهری شبیه مته که می توانند هم در محیط و هم در پیشانی خود  لبه های برشی ساده یا مارپیچ داشته باشند . ظرافت این ابزار آن را گزینه ی مناسبی برای فرآیندهایی همچون شیارتراشی T شکل ، دم چلچله ای ، اره ای جای خار تراشی ، چرخنده تراشی ، پله تراشی ، پیشانی تراشی و … کرده است .

از سویی دیگر اندازه ی کوچک این تیغه عامل مهمی در کاهش هزینه ی ساخت این ابزار محسوب شده و باعث می شود متناسب با انواع  فرآیندهای ماشینکاری ، جنس های مختلف قطعات و روش های مختلف نگهداری ابزار( غلاف ها ) با تیغه های مناسبی عرضه شوند ، در همین راستا تیغه فرزهای انگشتی برای مطابقت با غلاف ها و رابط های مختلف می توانند دنباله های استوانه ای یا مخروطی داشته باشند .

 

 

 

تیغه فرز پولکی یا دیسکی

 

تیغه های دیسکی ( پولکی )  در فرزهای افقی و برای ایجاد برش روی قطعات ، شیارتراشی ، لبه تراشی و … مورد استفاده قرار می گیرند . برای ایجاد شیارهای عمیق یا برشکاری قطعات ضخیم لازم است تیغه های برشی طول زیادی داشته باشند ، به همین خاطر نسبت قطر به ضخامت این ابزارها زیاد است

 

 

 

 تیغه فرزهای فرم تراشی

 

این تیغه ها نوعی از تیغه فرزهای انگشتی ( برای فرزهای عمودی ) یا غلطکی ( برای فرزهای افقی ) هستند که لبه های برنده ی آن ها بصورت فرم دار ساخته شده و برای ایجاد شکل مشابه روی قطعه کار مورد استفاده قرار می گیرند . این تیغه ها نمونه های استاندارد و سفارشی متنوعی دارند . نمونه هایی از رایج ترین تیغه های فرم تراشی عبارتند از تیغه فرزهای مدولی برای ایجاد شیارهای چرخ دنده ، تیغه های چرخ زنجیر تراش ، میل دنده تراش  (ایجاد شیارهای هزارخار ) ، رزوه

 

 

 

تیغه فرزهای زاویه تراش

 

تیغه فرزهای زاویه تراش منطبق بر هر دو نوع فرز افقی و عمودی عرضه می شوند . لبه های برنده در این ابزار نسبت به محور آن زاویه داشته و می تواند برای ایجاد لبه های زاویه دار ، سطوح شیب دار ،  شیارهای زاویه دار و همچنین ایجاد فرم هایی همچون نری یا مادگی دم چلچله ای (  نوعی شکل خاص است ) مورد استفاده قرار گیرد .

تیغه فرزهای زاویه تراش را می توان نوعی از تیغه های فرم دار در نظر گرفت ، با این حال به علت گستردگی استفاده از آن ها طبقه بندی جدایی برای آن ها در نظر گرفته شده است . تیغه های زاویه تراش همچون تیغه های فرم دار بصورت انگشتی برای فرزهای عمودی و غلتکی برای فرزهای افقی ساخته می شوند .