چگونه زنگ زدگی آهن و فولاد را از بین ببریم ؟

آهن و فولاد پرکاربردترین فلزات در جهان هستند که به دلیل کارایی و استحکام زیاد و گوناگون مورد توجه قرار گرفته اند .اگر به درستی از این فلزات نگهداری نکنیم یا آنها را پوشش ندهیم زنگ می زند و لایه ای قهوه ای، قرمز یا نارنجی روی فلز می نشیند .

 

زنگ آهن چیست ؟ 

 

آهن و فولاد پرکاربردترین فلزات در جهان هستند که به دلیل کارایی و استحکام زیاد و گوناگون مورد توجه قرار گرفته اند .اگر به درستی از این فلزات نگهداری نکنیم یا آنها را پوشش ندهیم زنگ می زند و لایه ای قهوه ای، قرمز یا نارنجی روی فلز می نشیند .اگر فولاد یا آهن زنگ زد با روش های متعدد می توانیم این زنگ زدگی را از بین ببریم .

 

زنگ زدگی آهن دو نوع دارد : زنگ زدگی مخرب و زنگ زدگی پایدار

 

پایدار

 نوعی زنگ زدگی است که باعث ایجاد یک لایه روی فلز شده و از خورده شدن قسمت های زیرین آن جلوگیری می کند .

 

مخرب

باید حتما این زنگ زدگی برطرف شود زیرا باعث از کار افتادن وسیله آهنی می شود .

 

 

چه عواملی باعث زنگ زدن آهن می شود؟

 

اگر آهن یا فولاد با رطوبت و اکسیژن ترکیب شوند اکسید شده و زنگ می زنند . عوامل دیگر مثل آب شور ، دی اکسید کربن و مواد اسیدی هم باعث زنگ زدگی می شوند . برای جلوگیری باید حتما آهن را با عناصر مختلف مثل پوشش گالوانیزه حفاظتی برای عایق کردن ، آلیاژ کرد .

 

 

راه های از بین بردن زنگ آهن

 

سند بلاست

 

این روش ساب پاشی است که برای تمیز کردن سطوح از زنگ زدگی و کثیفی استفاده می شود . این روش یک عملیات پاکسازی سطح است . سند بلاست یک فرآیند شن و ماسه پاشی از طریق فشار بالای هوا به سمت سطح مورد نظر می باشد . این روش نه تنها باعث تمیز شدن سطح می شود بلکه  گریس و گرد و غبار را از سطح پاک می کند . سندبلاست عاری از مواد شیمیایی است و هنگام تمیزکاری دسترسی به مناطق دورتر را ایجاد می کند .

 

 

 

شات بلاست

 

یکی دیگر از روش های ساب پاشی ، شات بلاست است . این فرآیند مشابه با سند بلاست می باشد فقط تفاوت آنها از نظر ساینده است . در این روش به جای شن و ماسه از ساچمه استفاده می کنند . شات بلاست نسبت به سند بلاست رایج تر و کاربردی تر شناخته شده است چون برای لایه های ضحیم تر و سطوح وسیع تر عملکرد بهتری دارد .شات بلاست علاوه بر پاک کردن زنگ زدگی سطح باعث سختی و تقویت هم می شود .

 

 

واتر جت

 

این باور سخت است که آب هم باعث زدودن زنگ زدگی می شود .واتر جت فشار قوی دارد و برای سطوح زنگ زده مورد استفاده قرار می گیرد . واتر جت انرژی فشاری را به انرژی مکانیکی و جنبشی تبدیل می کند همین امر باعث پاک شدن زنگ زدگی می شود .ابتدا میزان فشار آب تا سه برابر توسط پمپ بوستر افزایش یافته و همین آب بعد از فیلترها آماده پرتاب می شود .در این روش باید حتما میزان فشار و دبی برای عملکرد صحیح واتر جت به درستی کنترل شود .

 

 

اسید شویی زنگ آهن

 

اسیدشویی محبوب ترین روش زنگ آهن می باشد. اسید معروف در این روش اسید اگزالیک است که به ازای هر گالن آب به میزان یک الی سه قاشق غذاخوری از آن مورد نیاز است .مدت زمان غوطه ور کردن قطعات آهنی در اسید گزالیک از چند ساعت تا چند روز متغیر بوده و به میزان زنگ زدگی و اندازه قطعه بستگی دارد . بعد از اینکه زنگ زدگی کامل پاک شد باید قطعات آهنی به خوبی با آب شستشو شوند . بعضی اوقات برای اینکه مطمئن شوید اسید به طور کامل از روی قطعه مورد نظر پاک شده باید آن را در محلول بی کربنات سدیم غوطه ور کنید .

 

 

لیزر زنگ آهن

 

لیزر یکی از بروزترین زدودن زنگ آهن از روی سطح زنگ زده می باشد . روش لیزر می تواند ابزاری را که در دماهای بالا کار می کنند مثل موتور جت را نیز از اکسید شدن پاک کند . عملکرد پاکسازی لیزری به این صورت است که پرتوهای با توان بالا به محل زنگ زده می تابند و باعث از بین بردن زنگ زدگی می شود. این روش از استقبال بالایی برخوردار است زیرا در این روش سرعت بالا است و از مواد شیمیایی استفاده نمی شود همچنین برای قطعات کوچک و نرم قابل استفاده است . لیزر برای رفع زنگ زدگی و هم برای تمیز کردن سطوح آلومینیوم ، برنج ، فولاد نیمه سخت ، مس ، فولاد آلیاژ و ... کاربرد دارد .

 

 

الکترولیز

 

این روش ساده است و می توان در خانه از آن برای تمیز کردن استفاده کرد . برای این کار ما به محلول الکترولیت ، آند ، کاتد و آداپتور نیاز داریم. برای تهیه این محلول باید دو لیوان آب و یک قاشق جوش شیرین را مخلوط کرده و اگر جوش شیرین در دسترس نبود می توان از نمک و آبلیمو نیز استفاده کرد .